بسم الله النّور
گفتمانی که فمینیسم از ابتدا بر روی آن تأکید داشت، گفتمان برابری زن و مرد در تمامی عرصه های حقوقی، سیاسی، اجتماعی و خانوادگی بود. فمینیست ها در پی برابری نقش های زن و مرد، تساوی حقوقی آن ها در تمامی جنبه های خانوادگی، اشتغال و مشارکت اجتماعی و سیاسی، بوده و هستند.
بسم الله النّور
مطالب «زن مسئول و زن مشغول» همه مقدمه ای بودند برای آغاز بحث «حضور اجتماعی زن»1 که تا به امروز تبیین صحیحی از آن صورت نگرفته است و باید معیار و شاخص درستی برای تشخیص این مسئله تبیین گردد.
حضور اجتماعی زن یکی از مهمترین مسائلی است که فمینیست ها بر روی آن تأکید دارند و می گویند زن در اسلام محدود به خانه است!
در صورتی که اگر قرار بود در اسلام زن محدود به خانه باشد اصلا حدود حجاب برای چه درقرآن آمده است؟
زن در خانه که نیازی به حجاب ندارد، نیاز به دانستن آداب رفتار با نامحرم ندارد که این همه در قرآن به دقت تبیین شده است.
بسم الله النّور
در بخش اوّل و دوّم به موضوع مردواره کردن و ظلم به زنان در سطوح مختلف اشاره شد.
اما هنوز ما به پاسخ اصلی نرسیدیم.
به راستی رویکرد اصلی در مسئله ی زنان چیست؟
آیا باید آن ها را از حقوق خود مطلع کرد تا قدرت دفاع از خود داشته باشند؟!
آیا باید آن ها را توانمند کرد تا بتوانند بدون نیاز به مرد مشکلات خود را برطرف کنند؟!
آیا باید تمام حقوقی را که به مردان تعلق دارد، به زنان هم بدهیم تا تساوی زن و مرد در جامعه برقرار شود؟!
بسم الله النور
طاعاتتون قبول درگاه حق و عید فطر بر همه ی شما عزیزان مبارک.
ان شاء الله عیدی همه ما در این سال ظهور حضرتش برای رفع هرگونه ظلم در جهان باشد.
و سایه ی صهیونیسم جهانی برای همیشه از سر مردم مظلوم غزه و فلسطین و همه ی مسلمانان جهان پاک گردد.
اما اصل مطلب...
دوست عزیز ما «ترنم جان» لطف کردند و مطلبی را در رابطه با نقش مادری و اهمیت آن در حفظ و پویایی جامعه برای بنده ارسال کردند که در ادامه ی مطلب می توانید مطالعه کنید.
مخاطب اصلی ایشون دوست عزیز «عسل بهاری جان» هستند اما مطلب برای همه ی ما مفید هست.
بسم الله النور
و اما به اصل مطلب و سوال اکثر شما دوستان می رسیم.
در فکر اکثر شما این سوال هست که اگر زنی بالاخره بنا به شرایط اجتماعی یا شخصی نتوانست نقش های خود را مدیریت کند باید چه کار کند؟
پاسخ این است که این فرد باید اولویت نقش هایش را مشخص کند.
اما اولویت چیست؟
پاسخ روشن است، «اولویت با نقش های بی بدیل» است. یعنی اگر کسی غیر از ما نمی تواند نقشی را ایفا کند ما باید آن نقش را اولویت خود قرار دهیم.
نقش بی بدیل به این معناست که کسی جز ما نتواند آن نقش را اجرا کند و برای آن نقش محدودیت هایی وجود داشته باشد.
مثلا یک زن در زمان محدودی فرصت مادری دارد ولی تمام عمر فرصت پرداختن به نقش های دیگر را دارد.
با این توضیح نقش های همسری و مادری نقش های بی بدیل یک زنند.
یعنی وقتی یک زن در مقام همسری قرار گرفت، تنها اوست که می تواند این نقش را نسبت به شوهر خود داشته باشد.
نقش مادری هم این گونه است، یعنی اگر زنی مادر شد تنها کسی که می تواند این نقش را نسبت به فرزندش داشته باشد اوست و همه ی گزینه های جایگزین پیش رو از جمله پرستار و مهد کودک و... برای جایگزین شدن نقش مادری گزینه هایی ناقص و مشکل دارند.
حال به موضوع نقش های اجتماعی می رسیم. اگر زنی نقشش در اجتماع، منشی گری، کارمندی و اشتغالات دیگر است و با پرداخت به این امور به نقش های بی بدیل خود نمی رسد و نمی تواند مدیریت درست داشته باشد باید این نقش ها را کنار بگذارد و به نقش های اصلی خود برسد.
چون نقش های اجتماعی عمدتا جایگزین دارند و اگر یک مادر که می تواند یک انسان بسیار بزرگ تربیت کند به جای پرداخت به نقش مادری اش به آن نقش اجتماعی که هرکس دیگر هم می تواند آن را انجام دهد بپردازد به خودش و فرزندش ظلم کرده است.
در مورد نقش های اجتماعی هم بنده مدعی ام که تمامی نقش های اجتماعی زنان جایگزین دارند و فرد دیگری هم می تواند آن نقش را انجام دهد حتی نقش یک دانشمند زن هم از دیدگاه بنده بی بدیل نیست و هرکس دیگری می تواند آن نقش را ایفا کند.
در انتها چند نکته را متذکر می شوم:
1- الگوی زن طراز از دیدگاه بنده کسی است که بتواند قسط و عدل بین نقش ها را رعایت کند و هیچ نقشی را فدای نقش دیگر نکند. چه نقش اصلی باشد چه فرعی.
ان شاء الله مثال این بحث را در آینده مطرح میکنم تا برای زنان ما این موضوع دست نیافتنی نباشد.
2- مادام کوری و امثالهم هم نقششان در دانشمند بودنشان بی بدیل نبود، گرچه ممکن بود کمی اورانیوم دیرتر کشف شود اما می توانست با یک زمان کوتاهی که برای فرزندش بگذارد جان یک انسان را نجات دهد. در اصل ایشون با این کوتاهی ظلم بزرگی رو نسبت به خودشون و حتی احتمالا نسبت به جامعه بشری مرتکب شدند. در این مورد ان شاء الله در آینده بیشتر توضیح می دهم.
بسم الله النور
دوستان پیش از مطالعه ی این مطلب، مطالب «عدل و قسط در ایفای نقش ها 1» و «عدل و قسط در ایفای نقش ها 2» را مطالعه فرمایید.
پس از این مقدمه ی طولانی به موضوع اصلی می رسیم.
ما بعد از این که عدل خداوند را در خلقتمان پذیرفتیم و نقش هایی را که خداوند بنا به جنسیت به هر جنس اعطا کرده است پذیرفتیم و نسبت به آن تسلیم شدیم باید خودمان عدل و قسط را نسبت به نقش هایمان اجرا کنیم.
اجرای عدل در مورد نقش هایمان (چه نقش های جنسیتی و چه نقش های اجتماعی) در حوزه ی فردی به این معناست که همه ی نقش هایمان سرجای خودش باشند. یعنی نقش مادری، نقش همسری و نقش مادری در کنار نقش های اجتماعی ای که در حوزه ی اشتغال و تحصیل داریم همه سرجای خود باشند و با یکدیگر تزاحم و منافات نداشته باشند.
قسط در اجرای نقش ها در حوزه ی فردی هم به این معناست که سهم هر نقشی (چه نقش های تکوینی و چه نقش های اکتسابی) را هر اندازه هست به آن بدهیم.
مثلا باید برنامه ریزی کنیم که نقش دختری، همسری، مادری و نقش های اجتماعی در کنار هم، هرکدام جداگانه، چه سهمی از زمان ما را به خود اختصاص می دهند.
اگر این اختصاص زمان مناسب به نقش ها باهم تزاحم و منافات نداشت، یعنی ما قسط را در ایفای نقش هایمان اجرا کردیم.
اجرای قسط و عدل در ایفای نقش ها می شود همان مدیریت نقش ها و مدیریت زمان که به موفقیت ما می انجامد.
این نوع نگاه نگاهی بومی در مقابل نگاه های غربی تئوری موفقیت و مدیریت زمان است.
اما اشکال اصلی اکثر ما این است که به دلیل عدم رعایت عدل و قسط در ایفای نقش ها، بین اصل نقش هایی که داریم تزاحم می بینیم. مثلا بسیاری از دختران ما نقش همسری را مزاحم نقش اجتماعی خود در حوزه ی تحصیل می بینند و به همین دلیل ازدواج نمی کنند. و یا این که زنان متأهل نقش مادری را مزاحم نقش اجتماعی خود در حوزه ی اشتغال و تحصیل می بینند و به همین دلیل مادر نمی شوند و یا این نقش خود را به تأخیر می اندازند.
در صورتی که شکل صحیح ایفای نقش ها این است که به همه ی نقش های خودمان سر جای خودش بپردازیم و اصل عدل و قسط را در مورد آن ها اجرا کنیم. و تزاحمی بین نقش ها نبینیم و نقشی را جدای از نقش های دیگرمان تصور نکنیم. با این تعریف ما در هر دوره ای از زندگیمان موظف به اجرای نقش هایی هستیم که باید به همه ی آن ها در کنار هم بپردازیم و فقط یک بُعد از نقش هایمان را پر رنگ نکنیم.
البته موضوع عدل و قسط در ایفای نقش ها نیاز به مدیریت فردی و برخی بسترهای اجتماعی دارد که بخش فردی آن در اجرا تأثیرگذارتر است.
بسم الله النور
دوستان پیش از مطالعه ی این مطلب، «عدل و قسط در ایفای نقش ها 1» را مطالعه فرمایید.
با توضیحاتی که در مطلب گذشته داده شد، خداوند عادل است به این معناست که خداوند هرکدام از ما را سر جای خودمان قرار داده است و قسط را در مورد ما اجرا می کند، یعنی سهم همه ی مارا هرچه قدر هست به ما می دهد.
با این توصیف این که ما زن یا مرد آفریده شده ایم بنا به حکمت الهی با عدالت خداوند هیچ منافاتی ندارد.
و نقش هایی هم که تکوینا به زنان و مردان اعطا شده است مبتنی بر عدل خداوند است تا نظام آفرینش مبتنی بر عدل، نظامی پایدار (به قول ساینتیست ها نظامی داینامیک) بماند.
اما زمانی که نوبت به اختیار ما می رسد باید این عدلی را که خداوند در آفرینش رقم زده است حفظ کنیم.
قدم اول در حفظ نظام عادلانه ی خداوند در سطح فردی، پذیرش جایگاه فردی و اجتماعی خودمان است. یعنی جایگاه خودمان را به عنوان زن یا مرد و نقش های ویژه ی هرجنسیتی که داریم را بپذیریم.
این یعنی همان تسلیم شدن، یعنی نسبت به آفرینش خداوند سر فرود آوریم و آفرینش خودمان را بپذیریم.
البته این گونه تسلیم با ارتقاء ظرفیت های وجودی ما هیچ منافاتی ندارد و ما مبتنی بر اختیاری که داریم می توانیم تا مرحله ی رسیدن به انسان کامل رشد پیدا کرده و به کمال انسانی شویم.
ادامه دارد...
بسم الله النور
یکی از موضوعاتی که امروزه دغدغه همه ی ماست، موضوع برنامه ریزی برای موفقیت و نظم و مدیریت کارها برای رسیدن به موفقیت است.
عمده ی منابع هم نوشته ی برایان تریسی و افراد دیگری است با موضوعاتی جذاب و مشتری پسند!
همه هم به دنبال نشان دادن بهترین و تضمینی ترین راهکار برای رسیدن به موفقیتند!
اما این افراد تعریف درستی از انسان، موفقیت، انسان موفق، سعادت بشر، هدف غایی و ... ندارند.*
اما دین ما از آن جایی که همه جانبه است دو مفهوم بسیار مهم «عدل» و «قسط» دارد که خود در مجموعه ی مفاهیم عمیق تر دیگری قرار دارند.
«عدل» به گفته ی حضرت علی (ع) یعنی «هرچیز سرجای خودش باشد» و قسط یعنی «دادن سهم هرکس هر اندازه که هست به خودش»با این توضیح در عرصه ی اجتماعی عادل کسی است که هرکس را سرجای خودش بگمارد و قسط را به این معنا که سهم هرکس را هر چه قدر هست به آن فرد بدهد، اجرا کند.
اما تک تک ما باید در عرصه ی فردی عدل و قسط را در مورد خود و اطرافیانمان اجرا کنیم.
پ.ن: از آن جایی که برخی دوستان گفتند کوتاه تر بنویسم، متن را همین جا به پایان می برم.
ان شاء الله ادامه ی مطلب را در دو روز آینده دنبال بفرمایید.
*در مورد تفاوت انسان شناسی قرآنی و آنتروپولوژی (انسان شناسی) غربی ان شاء الله مطالبی از آموخته هایم خواهم نگاشت.
*از آنجایی که تا زمان دفاعم زمان به روز رسانی اینجا متغیر است، توصیه میکنم در خبرنامه ی وبلاگ عضو شوید تا از به روز رسانی وبلاگ در ایمیل خود مطلع شوید.