بسم الله النّور
1-امام خامنه ای در تببینی واضح فرموده اند که تحصیل، فعالیت اجتماعی، همسری و مادری از حوزه های اصلی مسئولیت زنان است و فردی که از این امور زن را منع کند خائن است. این موضوع شامل حال فمینیست هاست که زنان را از مادری و همسری منع می کنند و جامعه ی سنتی مردان است که زنان را از تحصیل و فعالیت اجتماعی منع می کنند. هر دو گروه خائنند در نظر حضرت آقا.
برعکس جوامع غربی، اسلام به نقش مادران و زنان در جامعه بسیار تأکید دارد و معتقد است باید مادران جامعه اصلاح شوند تا تاریخ آینده اصلاح شود. در اسلام هرکس زن را به بی سوادی و بی اعتنایی به شرکت در کارهای اجتماعی و مادر بودن و همسر بودن تشویق کند، خیانت کرده است. (در دیدار با گروهی از خواهران، 63/12/21)
2-در این مصاحبه ایشان حوزه ی اشتغال بیرون از خانه را از فعالیت اجتماعی تفکیک نموده اند و کارهای خانه، فعالیت اجتماعی، جهاد در راه خدا، کار فرهنگی و سیاسی را از مسئولیت های زن دانسته اند. نکته ای که بنده هم از این اشاره ایشان شگفت زده شدم نکته ی انتهایی این مطلب بود که فرمودند اگر کار سیاسی و اجتماعی زن واجب است باید یک زن از کار خانه بزند تا به آن برسد. (مسئله در اینجا این است که کار اجتماعی و سیاسی واجب چیست؟ چون هر فعالیت اجتماعی ای بر زن واجب نیست.)
یکی از چیزهایی که در دنیا در باور فرهنگ های غربی یک چیز مسلمی شده که در دوران طاغوت به فرهنگ های نوع فساد انگیز آن ها هم کشانده بود، این است که زن اگر چنان چه شغلی خارج خانه نداشته باشد، از زنیّتش کم است، این غیر از فعالیت اجتماعی است. مسأله ی شغل داشتن است. یعنی به یک ماشین نویسی قانع بود، به یک کارمندی یک گوشه ی از ادارت قانع بود. بحث این نبود که می خواست در یک فعالیت اجتماعی مشارکت کند. بحث این بود که می خواست آن هم مثل مردها یک شغل داشته باشد. اگر فروشندگی یک مغازه را، یک سوپر مارکت را به او می دادند هم خوشحال بود. در حالی که ما این را یک فعالیت اجتماعی نمی دانیم. آنی که ما می گوییم و اسلام می گوید که کار اصلی زن توی خانه است، آن به این معناست که کار اصلی زن هنگامی که امرش دائر باشد بین شوهرداری و بچه داری و خانه را جارو پارو کردن یا اداره ی یک سوپرمارکت برای این که فلان قدر پول دربیاورد، آن اولی مقدم است، آن اولی شغل زن است؛ سوپرمارکت را بگذارد مرد برود اداره کند، کارمندی فلان اداره را بگذار مرد برود بکند. هنگامی که صحبت نان درآوردن مطرح است. التفات می کنید؟ نان درآوردن از یک کار توی بازار و توی اداره و توی خیابان و توی نمی دانم فرض کنیم که هر گوشه ی دیگر غیر از این است که انسان یک کاری را به عنوان یک حرکت اجتماعی، یک کار لازم، یک فریضه انجام میدهد. این دومی است که محترم است، این دومی است که بین زن و مرد مشترک است. آن اولی -یعنی نان درآوردن زن- جزو وظایف زن مطلقا نیست. آن جایی که زن می خواهد برود بیرون برای این که نان دربیاورد نه، همان توی خانه بماند. نان درآوردن جزو وظایف زن نیست، بر او لازم هم نیست، بیخود زحمتش را هم به خودش ندهد، کارهایی دارد که معادل آن کار هست داخل خانه، خیلی هم مهم تر است. اما آن جایی که صحبت فعالیت اجتماعی است، صحبت جهاد در راه خداست، صحبت کار فرهنگی است، صحبت عرض کنم که حفظ پشت جبهه است، صحبت کارهای سیاسی گوناگون است، آن جا بله زن برود، آن جا تکلیف اوست، وظیفه ی اوست، بایستی هرچی هم می تواند اگر چنان چه آن کار کار واجبی هست از کار داخل خانه هم بزند، آن را محدود کند تا این که بتواند به آن کار اجتماعی و سیاسی اش برسد. (در مصاحبه پیرامون جایگاه زن در جمهوری اسلامی، 63/12/4)
3-ایشان در این سخنرانی مسئولیت حضور در جامعه و رفع مشکلات را مسئولیت مشترک زنان و مردان می دانند و بر مسئولیت اختصاصی زن اشاره می کنند.
البته مسئولیت هایی هست که مشترک است. همان طور که گفتیم مسئولیت حضور در جامعه و فهمیدن دردهای عمومی جامعه و سعی در علاج دردهای عمومی جامعه، مخصوص مرد و مخصوص زن نیست؛ زن ها هم نمی توانند شانه شان را از این مسئولیت خالی کنند. اگر زن ها باید در این زمینه کاری انجام بدهند، البته باید انجام بدهند -محدودیتی هم وجود ندارد- اما مسئولیت های اختصاصی هم یعنی آن کاری هم که خدای متعال به حسب طبیعت به عهده ی زن قرار داده، مهم است. (در دیدار با گروه کثیری از زنان نخبه، 86/4/13)
4-حضرت آقا در اینجا به نقش و مسئولیت های ویژه ی زن اشاره می کنند که این نقش ها مرز تفکیک میان دو جنس است.
اسلام برای زن در اداره ی کل زندگی و مجموعه ی حیات اجتماعی نقش قائل است؛ نقش ویژه ی خودش، نقشی که به هیچ وجه از نقش جنس دیگر یعنی مرد، کمتر و کوچک تر و کم اهمیت تر نیست. برای مرد هم نقش ویژه ی خودش را قائل است. ترکیب جسمانی و روانی زن آن را برای آن تکلیف آماده کرده. این تکلیف عبارت است از آن چیزی که زن و مرد مرزشان آن جا از هم جدا می شود. (در کنگره ی بین المللی زن و انقلاب جهانی اسلام در تالار تئاتر شهر، 67/11/8)
5-همچنین ایشان در نکته ای بسیار مهم به بحث واجب عینی و کفایی در حضور اجتماعی زن می پردازند و بر توجه مسئولیت های همسری و مادری زن تأکید می کنند.
«خانم ها فعالیت اجتماعیشان را بکنند، منتها با حفظ جنبه ی خانه داری. البته من نمی گویم که همه ی زن ها باید خانه دار باشند نه، ممکن است خانم هایی باشند که در کارهای مختلف، مسئولیت های مختلف اجتماعی به وجود آن ها نیاز شدید باشد، مجبور هم باشند و فرضا مبالغی از وقتی را که صرف خانواده ممکن است بکنند در آن کارهای حساس صرف کنند برای آن ها شاید واجب عینی هم باشد، شاید واجب عینی یا کفایی باشد در مواردی، در این شکی نیست، اما این فراموش نشود که فعالیّت اجتماعی، فعالیت سیاسی، درس خواندن، درس گفتن نباید رقیب و مزاحم همسر بودن و مادر بودن زن به حساب بیاید؛ و زن با اخلاق انقلابی و اسلامی خودش می تواند سازنده ی مرد و سازنده ی نسل های آینده باشد.» (در دیدار با گروهی از بانوان کشور 63/12/21)
منبع: نقش و رسالت زن 5، عرصه های حضور اجتماعی زن، برگرفته از بیانات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی)، نشر انقلاب اسلامی
