بسم الله النّور
لطفا پیش از مطالعه ساختار قدرت در خانواده (1) را ملاحظه بفرمایید.
یکی از روایت های مهم دیگر که باید در تبیین ساختار قدرت در خانواده مورد توجه قرار گیرد، روایت «المرأة ریحانه لیست بقهرمانه» هست.
این روایت که قبلا مورد بررسی قرار گرفته است، عرصه «ریحانگی» را اختصاصی برای زن می‌داند و عرصه «قهرمانی» را ویژه مرد. ریحانگی زن نمادی از بروز و ظهور قدرت نرم اوست و قهرمانی، تجلی قدرت نیمه سخت و سخت مرد است.
بر اساس همین تفکیک، حضور در عرصه قدرت سخت، یعنی میدان‌های جنگی و نظامی برای زنان منع شده است. زیرا قدرت سخت ویژه و اختصاصی مرد است و این حوزه برای جهاد آنان تعیین شده است. به همین نسبت، چون عرصه اختصاصی قدرت زن، قدرت نرم است، جهاد زن حسن شوهرداری دانسته شده است.
همین طور که در این نمودار ملاحظه می فرمایید و توضیح داده شد، ساختار کلی قدرت در خانواده به صورت دو هرم مکمّل است که توزیع قدرت عادلانه را نمایش می دهد. اگر حوزه های قدرت زن و مرد در خانواده و جامعه از این چهارچوب خارج شود، یکی از نقاط شروع آسیب پذیری و به تبع آن فروپاشی سیستمی و در نهایت بحران خانواده است.
-
چند نکته در مورد نمودار:
1- یکی از ارکان زوجیّت زن و مرد، همین ساختار قدرت است. یعنی برای زوجیت باید، مبتنی بر خلقت زن و مرد،توزیع قدرت به عدل باشد و نقش ها عادلانه، سر جای خود قرار گیرند.1
2- باید تناسب و توازن میان ارکان قدرت در خانواده حفظ شود. اگر این ساختار تغییر کند و در خانواده جابه‌جایی نقش ها به وجود بیاید، اولاً، اولین محل آسیب خود خانواده است؛ در ثانی، چون زن و مرد از جایگاه خود خارج شدند، نظام خانواده دیگر عادلانه نیست بلکه ظالمانه است.
3- حوزه‌های قدرت زن و مرد باید مقوّم و مکمل یکدیگر باشند. وظیفه حفظ حوزه قدرت زن یعنی سکینت، به عهده مرد است؛ و به همان نسبت وظیفه حفظ حوزه قدرت مرد یعنی قوّامیّت (اقتدار مرد) به عهده زن است. اگر هر کدام از زوجین این وطیفه را انجام ندهند آسیب زیادی برای طرف مقابل در پی خواهد داشت.2
4- ساختار کلی قدرت در خانواده باید در تمامی برنامه ریزی‌ها، طبقه‌بندی مشاغل و به طور کلی تمامی عرصه‌های حضور اجتماعی زنان و مردان مد نظر قرار گیرد.
5- با این نوع تفکیک حوزه قدرت در خانواده، می توان حکمت این عبارت حضرت رسول صلوات الله در نهج الفصاحه را هم فهمید. «کُلٌّ نَفسٍ مِن بَنی آدَمَ سَیِدٌّ فَالرَجُلُ سَیِدُ أهلِهِ وَالمَرأهُ سَیِّدَهُ بَیتِها.»3
پ.ن 1: بخش سوم مطلب ان شاء الله در روزهای آتی منتشر خواهد شد.
پ.ن 2: نظرات مطلب قبل هم باز شدند.
پ.ن 3: بزرگوارانی که اخیرا به جمع مخاطبان صالحات پیوسته اند لطفا لینک هایی که در متن قرار داده شده را مطالعه کنند تا سوء برداشتی در مورد مطالب به وجود نیاید.
1- العدل یضع الامور مواضعها. عدل امور را سر جای خود قرار می دهد. نهج البلاغه
2- این نکته چندین بار در همین وبلاگ گفته شده اما به جهت اهمیت موضوع مجددا عرض می کنم. زن اگر در مقابل محبتی که نسبت به همسرش دارد پاسخ درخوری نبیند بسیار آسیب می بیند و این موضوع منشأ آسیب های بسیار زیادی است. به همین نسبت اگر زن اقتدار و قوّامیِت مرد را حفظ نکند مرد دچار مشکل خواهد شد و از آسیب زن و مرد خانواده در معرض خطر قرار خواهد گرفت. بسیاری از مشکلات خانواده ها منشأش در همین دو نکته بسیار ساده است که اگر حل شود زندگی گلستان خواهد شد.
3- به شرط توفیق و حیات، ان شاء الله شرح این عبارت در آینده داده خواهد شد.
